سگ ولگرد داستان کوتاهی از صادق هدایت است که در سال 1321 برای اولین بار به همراه چند داستان کوتاه دیگر در مجموعه ای به همین نام منتشر شد.
داستان درباره ی سگی اسکاتلندی است به نام «پات»، که دو سال است از زمانی که صاحبش او را رها کرده می گذرد و او هنوز در انتظار صاحبش در همان میدانی که رها شده، مانده است. هدایت با این توضیحات به او شخصیتی انسانی می بخشد: «…و دو چشم باهوش آدمی در پوزه ی پشم‌آلود او می درخشید. در ته چشمهای او یک روح انسانی دیده می شد، در نیم‌شبی که زندگی او را فراگرفته بود یک چیز بی‌پایان در چشم‌هایش موج می زد و پیامی با خود داشت که نمی شد آنرا دریافت، ولی پشت نی‌نی چشم او گیر کرده بود. آن نه روشنائی و نه رنگ بود، یک چیز دیگر باورنکردنی مثل همان چیزیکه در چشمان آهوی زخمی دیده می شود بود، نه‌ تنها یک تشابه بین چشمهای او و انسان وجود داشت بلکه یک نوع تساوی دیده می شد. دو چشم میشی پر از درد و زجر و انتظار که فقط در پوزه ی یک سگ سرگردان ممکن است دیده شود.» و سپس توصیف حال و روزش و رفتار انسانها با او، شرح حالش را با دیدی انسانی بیان می کند؛ از عشق به صاحبش و انتظار بازگشت او، امیال فروخورده که دیگر فراموششان کرده، و نیاز به محبت.
سگ ولگرد نوشته صادق هدایت را الهامی می دانند از یکی از اقدامات به خودکشی وی که نا موفق بود و سگ ولگردی او را نجات داده بود. این داستان از جنبه های مختلف روانشناسی و فلسفی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.