کتاب پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران معاصر

معرفی کتاب پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران معاصر

«پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران معاصر» کتابی نوشته‌ی آرش صفری است و نویسنده در پایان پیش‌گفتار، به این موضوع اشاره کرده که طرح کلی این پژوهش در گفت‌و‌گو با دکتر داوود فیرحی، در آغاز دهه‌ی ۹۰ شمسی شکل‌گرفته است.

این کتاب پژوهشی است در سیر پیدایش و تحول مفاهیمی که در میانه‌ی سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ به ذهنیت، کنش سیاسی، و انگاره‌های اجتماعی اسلام‌گرایان شکل و جهت‌داده و طیف‌های مختلف گفتمانی و ایدئولوژیک اسلام سیاسی را پدید آورده است.

نویسنده‌ی کتاب، سه چالشی را که در فاصله‌ی زمانی سی‌وهفت ساله در ایران شکل گرفته‌اند در سه بخش مورد بررسی قرار داده است که شامل بخش نخست، «چالش مذهب و ماتریالیسم»، بخش دوم «چالش مذهب علیه مذهب» و بخش سوم شامل چهار فصل، فصل اول «جریان‌های مذهبی در عرصه‌ی اجتماع»، فصل دوم «زن در مکتب اسلام»، فصل سوم «قانون و قانونگذاری در اسلام» و فصل چهارم «اقتصاد در مکتب اسلام» است.

نویسنده‌ی این کتاب با تمرکز بر بازه‌ی زمانی سی‌وهفت ساله، روایت خود را از چگونگی برآمدن جریان اسلام‌گرایی مطرح کرده است. تفاوت این کتاب با دیگر آثار مشابه این است که نویسنده مخاطب را با تعداد قابل‌توجهی از متون نویسندگانی آشنا کرده که خواننده‌ی کتاب آشنایی کمتری با آن‌ها دارد و از طرف دیگر مباحث به ایدئولوژی‌های سیاسی و نظریه‌های اجتماعی حاکم بر ذهنیت نخبگان سیاسی و فکری محدود نشده، بلکه فضای ذهنی حاکم بر جامعه و به‌طور ویژه، اسلام‌گرایان ایرانی بیان شده است.

آرش صفری در پی آن است تا مخاطب با خواندن این کتاب در‌یابد چگونه جامعه و نه معدودی روشنفکر، فعال سیاسی و غیره در رخداد سال 1357 مداخله می‌کنند و چه انگاره‌ها و باورهایی آنان را به حرکت وامی‌دارد.