این کتاب، سخنرانی دکتر علی شریعتی است که در حسینیه ارشاد ایراد شده و سپس توسط خود ایشان به نگارش درآمده است.

«قضا و قدری که تو معتقدی، می‌گوید هر کار که می‌شود و هر کس هر کاری می‌کند، هر شلاقی که بازویی می‌زند و گرده‌ای می‌خورد و هر پولی که غارت می‌کنند و غارت می‌شود و هر ستمی که افرادی می‌کنند و اقوامی می‌کشند، همه پیش از من و تو نوشته شده و لایتغیر است. پس جنایتکار نمی‌تواند جنایت نکند! و قربانی نمی‌تواند قربانی نشود! و گناهکار نمی‌تواند پاک بماند! و پاک هم نمی‌تواند گناه کند! بنابراین، یعنی هرچه که هست و هرچه که بوده و هرچه که خواهد بود، نه دست من است، نه دست تو. پس نه جنایتکار مجرم است و نه جنایت‌پذیر مقصر. در فقر، نه غارتگر مجرم است و نه غارت شده مأجور! در قتل عام، نه آن که خون را می‌مکد مجرم است و نه آنکه خونش را مکیده‌اند مُحِق! همه چیز، اراده من و اراده تو، مسئولیت من و تو، انتخاب جانی‌بودن و یا انتخاب قربانی‌شدن، سرنوشت ستمگر و سرنوشت ستمدیده، همه از پیش در یک نظام جبری و قطعی لایتغیر ثبت است و ما مأمور اجرای اراده پیش از خودمان هستیم و مجبوریم آنچه را که در پیشانی ما نوشته ببینیم.»