کتاب مرزبان نامه

کتاب مرزبان نامه اثری است از سپهبد “مرزبان بن رستم” در قرن چهارم هجری که ابتدا به زبان مازندرانی به نگارش درآمد و سال‌ها بعد “سعدالدین وراوینی” اقدام به بازگردانی آن از زبان طبری به فارسی دری نمود. در نسخه‌ی پیش رو که به کوشش دکتر “خلیل خطیب رهبر” از اساتید به نام دانشگاه تهران تدوین شده، معانی واژه‌ها و جمله‌های دشوار در کنار شرح ابیات و بعضی از نکات کاربردی ادبی و دستوری ارائه شده است.

در این اثر گرانب‌های تاریخی، که در دسته ادبیات تعلیمی قرار می‌گیرد و به لحاظ ساختار می‌توان آن را مشابه کلیله و دمنه دانست، مفاهیمی قابل توجه همچون آز و طمع، بخل و حسادت، دروغ گویی و ستیزه جویی در قالب داستانی از زبان حیوان و انسان نوشته شده است. در وسعت آموزشی و تعلیمی این اثر همین بس که می‌توان ریشه‌ی بسیاری از ضرب المثل‌های امروزی را در آن جستجو نمود.
“مرزبان نامه” به سبب ریشه‌ای که در تاریخ و قرهنگ این سرزمین دارد، اثری ارزشمند به حساب آمده و از دریچه‌ی داستان‌های کهن این مرز و بوم، خواننده را با زندگی و منش انسان‌های بزرگ، کردار آن‌ها و نوع برخوردی که با دیگران دارند، آشنا می‌نماید. به این جهت خواندن “مرزبان نامه” و دیگر آثار اصیل ایرانی، برای فردی که در این سرزمین زندگی می‌کند، امری حائز اهمیت تلقی شده و این آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ کهن ایران است که تفاوت‌های عمده را میان یک ایرانی با فردی که چیزی از این سرزمین نمی‌داند، مشخص می‌کند.