کتاب ضمیر آگاه

کتاب ضمیر آگاه

معرفی کتاب ضمیر آگاه اثر آناکا هریس

کتاب ضمیر آگاه : راهنمای مختصری بر معمای بنیادین ذهن نوشته ی آناکا هریس است که با ترجمه ی رشید جعفرپور از انتشارات کرگدن منتشر گردیده و در دسته ی عصب پایه شناسی شناختی قرار گرفته است.

تجربه ما از آگاهی چنان در تاروپودمان تنیده است که به‌ندرت درک می‌کنیم چیزی مرموز و معماگونه در حال رخ دادن است. آگاهی «خودِ تجربه» است. ازاین‌رو، پرسش عمیقی را که همواره به ما زل زده است به‌سادگی نادیده می‌گیریم: چگونه توده‌ای مادّه می‌تواند آگاه باشد؟ گاه فرض می‌کنیم وجود آگاهی بدیهی یا نتیجه ناگزیر پیچیدگی‌های حیات است. اما اگر دقیق‌تر بررسی کنیم، درمی‌یابیم آگاهی یکی از عجیب‌ترین جنبه‌های واقعیت است.

تلاش نویسنده این کتاب، که هم در زمینه آگاهی تحقیقات نظری می‌کند و هم دستی در مدیتیشن و توجه‌آگاهی دارد، زیرورو کردن برخی پیش‌فرض‌های رایج درباره جایگاه آگاهی در جهانی است که در آن زندگی می‌کنیم. او با تمرکز بر دو پرسش کار را آغاز می‌کند: در ارگانیسمی که می‌دانیم تجربه آگاهانه دارد، چه شواهدی را می‌توانیم از «بیرون» شناسایی کنیم که نشانه‌ای از وجود آگاهی باشد؟ و دیگر اینکه، آیا وجود آگاهی برای تبیین رفتارهای ما ضروری است؟ او در ادامه از دیدگاهی دفاع می‌کند که طبق آن، آگاهی جزو کیفیات بنیادی مادّه است و در نتیجه پایه‌ای‌ترین جزء سازندۀ مادّه نیز از سطحی از تجربه آگاهانه برخوردار است. او می‌کوشد این نسخه از همه‌جان‌پنداری را تقویت کند و به برخی از نقدهای وارد بر آن پاسخ گوید.