کتاب صور خیال در شعر فارسی

از مبانی مهمی که شاعر برای زیباتر کردن سخن خود و تفکیک آن از یک سخن ساده و معمول بهره می گیرد، استفاده از عناصری همچون استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه و دیگر آرایه های ادبی می باشند. این آرایه ها شعر را خیال انگیز کرده و بین مفاهیم ذهنی شاعر و آنچه حقیقتا در طبیعت موجود است، پلی شکوهمند و اسرار آمیز می زند. این آرایه ها کعه صور خیال نام دارند، همان پل اسرارآمیزند که شاعر برای پیوند زدن تخیلات و ذهنیات خود با واقعیت و عینیات، آن را بنا می کند و خواننده با عبور از این پل که او را به جهان خیال انگیز شاعر وارد می کند، مفاهیم را از دیدگاه او می بیند و این نحوه ی شکوهمند بیان، خواننده را نیز به وجد می آورد.

از میان تحقیقاتی که در بررسی ماهیت این عناصر و شناخت آن در آثار ادبی و شعر فارسی صورت گرفته، می توان به کتاب صور خیال در شعر فارسی اشاره کرد که با عنوان تحقیق انتقادی در تطور ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریه بلاغت در اسلام و ایران به قلم دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی به رشته ی تحریر در آمده است.

کتاب از دو بخش کلی تشکیل شده که بخش نخست مسائل کلی مرتبط با صور خیال و ارکان و عناصر آن را یک به یک شرح داده و آرا و نظریات پژوهشگران بلاغت اسلامی، سیر تاریخی عقاید آنان و نوآوری ها و بدایع در این زمینه را تبیین می کند. بخش دوم کتاب، مطالب شرح داده شده در قسمت اول آن را در اشعار شاعران بزرگ و برجسته ی فارسی جستجو کرده و به زمینه های صور خیال در اشعار آنان اشاره می کند.