کتاب دولت فاطمیان در مصر

کتاب دولت فاطمیان در مصر تحلیلی جدید نوشته ایمن فواد سید با ترجمه اسماعیل باغستانی توسط انتشارات نی با موضوع تاریخ، تاریخ اسلام به چاپ رسیده است.

حیات سیاسی و فرهنگی و اداری فاطمیان را معمولاً به دو بخش متمایز تقسیم می‌کنند، بخش نخست شامل دوران فعالیت‌های آنان در مغرب که برهه‌ی زمانیِ پیش از تأسیس خلافت تا انتقال به مصر را دربرمی‌گیرد؛ بخش دوم دوره‌ی انتقال به مصر تا سقوط دولت فاطمی. با توجه به این تقسیم‌بندی، نوع فعالیت‌ها و تاریخ سیاسی و تمدنی فاطمیان نیز به دو قسم متمایز تقسیم می‌گردد. دوران اول از بساطت بیشتری برخوردار است. اما، در دوران دوم، دولت فاطمیان شالوده و نظام پیچیده‌تر و کارآمدتری را می‌ریزد و به ضرورت، در رقابت با خلافت عباسی، به تقلید و ابداع نظام‌ها و سازوکارهای سیاسی و دینی و آئینی و تشکیلاتی پیشرفته‌تری دست می‌یازد.

کتاب دولت فاطمیان در مصر به نظر می‌رسد تازه‌ترین و کامل‌ترین کتابی باشد که با تفصیل کافی و با استناد به اهّم منابع و تحقیقات قدیم و جدید به بررسی هر دو مرحله‌ی تاریخ فاطمیان پرداخته است.

این کتاب، منبع مهمی است برای شناخت رسوم و آیین های خلافت فاطمیان در آغاز روزگار آن ها، آن چه بر ارزش این معلومات می افزاید این است که مولف خود حاضر و سهیم در پاره ای از آن ها بوده است و ظاهرا در اجزای نخستین کتاب با تفضیل بیشتری نسبت به جزئی که موجود است به این موضوع پرداخته بوده است.

علاوه بر این، کتاب حاضر منبع ارزشمندی برای مطالعه ادبیات مصر در اوایل عصر فاطمی در مصر محسوب می شود. نویسنده در کتاب خود به رویدادهای مصر بسنده نکرده بلکه رابطه آن با سایر دولت های مجاور و دولت هایی که با آن ارتباط مستقیم داشته مثل شام و حجاز نیز پرداخته است و…