کتاب تصاویر و نمادها

کتاب تصاویر و نمادها

معرفی کتاب تصاویر و نمادها اثر میرچا الیاده

کتاب تصاویر و نمادها از مجموعه «ادیان و اساطیر» نشر پارسه، اثری از میرچا الیاده (۱۹۸۶-۱۹۰۷) دین پژوه و متفکر رومانیایی، کتابی در حوزه اسطوره‌شناسی و نمادشناسی است. حوزه مطالعاتی‌ای که بین رشته‌های مختلفی همچون تاریخ ادیان و الهیات، فرهنگ و آداب و رسوم، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی مشترک‌است.کتاب که پنج فصل دارد از متن انگلیسی با عنوان Images and symbols : studies in religious symbolism به فارسی برگردانده شده است.

هر فصل یک نمادپردازی یا گروهی از نمادها را معرفی، مطالعه و بررسی کرده‌است. نمادپردازی مرکز، نمادپردازی زمان و جاودانگی در تفکر هند، خدایی که به بند می‌کشد و نمادپردازی گره ها، ملاحظاتی در خصوص نمادپردازی صدف‌ها و فصل انتهایی، نمادپردازی و تاریخ.

در بخشی از مقدمه کتاب تصاویر و نمادها درباره اهمیت شناخت نمادها و نمادپردازی آمده است: مقبولیت خیره کننده روان کاوی، غنای برخی واژگان کلیدی را موجب شده است. اکنون تصویر، نماد و نمادپردازی متداول شده اند. هم زمان، تحقیقات روشمندی که به ساز و کارهای «ذهنیت و تفکر ابتدایی» تخصیص داده شده، اهمیت نمادپردازی را در تفکر باستانی و نیز نقش مهم و حیاتی ای که در زندگی و حیات هر نوع جامعه بدوی ایفا می کند، آشکار ساخته است.

منسوخ شدن علم گرایی در فلسفه، رواج مجدد گرایش و علاقه به دین از جنگ جهانی اول به بعد، بسیاری از تحولات و پیشرفت های شعری و، از همه مهم تر، تحقیقات سوررئالیسم (همراه با بازفهمی نهان گرایی ادبیات «سیاه»، «نامعقولات» و غیره)، در سطوح مختلف و اثرات نابرابر و متفاوت، با توجه به روال غیر ارادی شناخت، در کل توجه همگان را به نماد جلب کرده است.

تحول مذکور بخشی از واکنش در برابر عقل‌گرایی، اثبات‌گرایی و علم‌گرایی‌ای است که شاخصه چشمگیر ربع دوم قرن بیستم شد.

اما این گروش به نمادپردازی‌های مختلف، به واقع «کشفی» نیست که به جهان مدرن اعتبار داده باشد: دنیای ما، در اعاده نماد به جایگاهش به‌عنوان ابزار معرفت و شناخت، تنها به نقطه‌نظری بازمی‌گردد که در اروپای قرن هجدهم عمومیت داشت و، علاوه بر این، با فرهنگ‌های دیگر، یعنی غیر اروپایی، خواه «تاریخی» (مثلا، شبیه فرهنگ‌های آسیا یا امریکای شمالی)، خواه باستانی و «ابتدایی» هم‌ریشه و همگون است.

شایان توجه است که هجوم نمادپردازی اروپایی غربی مصادف است با ورود آسیا در حوزه افق تاریخ؛ ورودی که، با انقلاب سون یات سن آغاز شد، به‌طور محرز در طی این چند سال اخیر اثبات شده است.