کتاب تابستان، حکایت سوفیا، پدر و مادربزرگش است که در جزیره‌ای در خلیج فنلاند با هم تعطیلاتشان را می‌گذرانند. تماشای پرندگان وحشی، نوشتن کتابی درباره‌ی کرم‌های خاکی یا تماشای ملوانان رهگذر، لحظه‌هایی از زندگی سوفیای کوچک در فصل تابستان است. این کتاب، در واقع داستان دوستی بانویی مسن و استثنایی با نوه‌ی شش ساله‌اش سوفیا است: مادربزرگی که هم مهربان است و هم سختگیر، هم بازیگوش است و هم پنهانی سیگار می‌کشد. نوه‌اش سوفیا هم دختر بچه‌ای مستقل و کنجکاو است. آن‌ها با هم در جزیره تحقیق می‌کنند و تجربه‌هایشان را به هم انتقال می‌دهند و از هم می‌آموزند. در نیمه‌ی راه، رویا و واقعیت و حتی گفتگوها و بگومگوهای آن‌ها نمایانگر عشق بین مادربزرگی است که عمیقا زندگی را می‌شناسد و کودکی که برای شناختن زندگی حریص است.بازی بین زندگی و مرگ، آینده و گذشته و پیری و کودکی، هرگز در نوشته‌های تووه یانسون تا این حد روشن ترسیم نشده است.