کتاب به سوی ایستگاه فنلاند (جستاری در نگارش و کنش تاریخ)

معرفی کتاب به سوی ایستگاه فنلاند (جستاری در نگارش و کنش تاریخ)

کتاب حاضر روایتی فراتر از تاریخ سوسیالیسم و آنارشیسم است. ویلسون با درآمیختن فلسفه، جامعه‌شناسی، تاریخ اندیشه، تحلیل اقتصادی و نظریه‌ی سیاسی به افکاری می‌پردازد که دنیای مدرن را شکل دادند، و به رؤیای عظیم و رمانتیک «انقلاب» برای دگرگون‌کردن تاریخ: از انقلاب فرانسه (۱۷۸۹) تا بازگشت ظفرمند لنین به میهن، به ایستگاه فنلاند در سن‌پترزبورگ (آوریل ۱۹۱۷) برای رهبری انقلاب بلشویکی.

زندگی عملی و فکری بابوف، سن‌سیمون، فوریه، خاصه مارکس و انگلس، لاسال، باکونین –در کنار سایر آنارشیست‌ها، سوسیالیست‌ها، نیهیلیست‌ها، اتوپیایی‌ها و …– همچون رمانی بزرگ، گویی فرزند خلف جنگ و صلح، پیش روی خواننده‌ای است که به‌سان ویلسون مسحور تاریخ است، مسحور معشوقه‌ی همه‌ی ایدئولوژی‌ها.

درباره کتاب به سوی ایستگاه فنلاند

کتاب «به سوی ایستگاه فنلاند»، نوشته‌ی ادموند ویلسون، به همت نشر ماهی به چاپ رسیده است. این کتاب نخستین‌بار در سپتامبر 1940 به چاپ رسید. آن زمان، زمان مناسبی برای انتشار کتابی درباره‌ی خاستگاه‌های فکری انقلاب روسیه نبود.

یک ماه پیش‌تر در مکزیکوسیتی، فرق لئون تروتسکی را با تیشه‌ی یخ‌شکن شکافته بودند. یک سال پیش از آن، اتحاد شوروی با آلمان نازی پیمان عدم تجاوز امضا کرده و عملاً اجازه داده بود هیتلر به لهستان حمله کند -که آغازگر جنگ جهانی دوم شد.

پنج سال بود که مرتباً استالین داشت مخالفان سیاسی داخلی را از سر راه برمی‌داشت. پیش از این تصفیه‌ها برنامه‌ی اقتصادی اشتراکی ‌کردن در روسیه به مرگ بیش از پنج میلیون نفر منجر شده بود. در 1940 کمتر روشنفکر غربی هنوز در مورد کمونیسم شوروی توهم داشت.

آندره ژید، جرج اُرول و جان دوس پاسوس مطلب دست‌اولی در زمینه‌ی بی‌رحمی و ریاکاری کمونیسم معاصر نوشته بودند -ژیدو دوس پاسوس بعد از سفرهایی به روسیه و ارول پس از سفر به اسپانیا. مدتی می‌شد که پارتیزان ریویو سخنگوی چپ ضدکمونیست شده بود.

کتاب ویلسون هنگامی درآمد که او نیز دست از دفاع از تجربه‌ی شوروی برداشته بود. سال 1935، که نگارش به سوی ایستگاه فنلاند را آغاز کرد، کوشیده بود به دوس پاسوس بقبولاند که استالین یک مارکسیست واقعی است که «برای سوسیالیسم در روسیه کار می‌کند.» اندکی بعد ویلسون خود به روسیه رفت.

سپس سفرنامه‌اش را همراه مطالبی درباره‌ی سفرهایش به امریکا در کتابی با عنوان «نیشدارِ سفر به دو دموکراسی» منتشر کرد. عملاً ویلسون ناچار شده بود خاطراتش را تحریف کند تا وحشت و خفقانی را که به چشم دیده بود بروز ندهد.