آبرنگ نوعی ابزار رنگ آمیزی است که از آمیختن رنگ های خشک با آب می باشد بوسیله قلمو برروی کاغذ پدید می آید.نقاشی با آبرنگ قدمتی طولانی دارد و از نقاشی های درون غار اروپا و نگارنوشت های مصریان قدیم آغاز شده است. در سده های میانه استفاده از آبرنگ، از زمان رنسانس آغاز شده وتا به امروز ادامه دارد. یکی از اولین توسعه دهندگان این رنگ آمیزی، نقاش آلمانی، آلبرشت دورر می باشد که آبرنگ های زیبایی از مناظر (که قدیمی ترین و مهم ترین سنت د رنقاشی با آبرنگ می باشد)، گیاهان و حیات وحش نقاشی کرده است.
در نیمه دوم قرن هجدهم نقاشی با آبرنگ در انگلستان چنان رواج یافته که به عنوان هنر ملی از آن نام می بردند. در سال 1768 آکادمی سطنتی هنرهای انگلستان توسط دو استاد نقاشی آبرنگ، برادران ساندبی (پل و توماس) بنا نهاده شد. نقاشان انگلیسی 144 تابلو نقاشی آبرنگ برای نمایشگاه جهانی پاریس در سال 1855 ارسال کردند که منتقدان و هنردوستان فرانسوی را شگفت زده کرد.
با عنوان ” سلطنتی” که ملکه ویکتوریا در سال 1881 به نقاشان آبرنگ اعطا کرد، موقعیت این نقاشی را به جایی رساند که شیوه ای هم شان رنگ روغن، پاستل و طراحی محسوب شد.
انواع آبرنگ
آبرنگ دو نوع دارد:
1- آبرنگ شفاف که همان قرص های یک اندازه یا بلوکی که داخل جعبه های گوناگون عرضه می شود.
2- آبرنگ پوششی و مات یا گواش که همان رنگ های جسمی در نقاشی سنتی و مینیاتور می باشد.
ساختار کلی آبرنگ چیست؟
آبرنگ ها، ترکیبی از انواع رنگدانه های مولد رنگ موسوم به پیگمنت هستند که در ماده نگهدارنده صمغی یا ژلاتینی حل شده اند و سپس، دوباره به صورت قرص یا بلوک فروخته می شوند. در نوع شفاف آنها، نسبت مواد رنگدانه کمتر، و مواد نگهدارنده بیشتر است که نوعی شفافیت شیشه ای روی آثار ایجاد می کنند و نمی توانند رنگ های دیگر را پوشش دهند.
اصطلاح “اتفاق” درنقاشی با آبرنگ چیست؟
در تکنیک آبرنگ، سرعت عمل با رعایت نظافت رنگ گذاری و رنگ برداری از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا می بایستی طرحی که توسط نقاش کشیده شده با سرعت زیاد قبل از خشک شدن، رنگ روی کاغذ سروسامان بیابد. از آنجاییکه در این تکنیک نمی شود پیش بینی کرد که چه اتفاقی قرار است بیافتد، نقاشان آبرنگ اصطلاح “اتفاق” را برای این تکنیک به کار می برند.
روش های استفاده از آبرنگ چیست؟
1- روش خیس در خیس
این تکنیک برای ایجاد پس زمینه های محو و کم رنگ با جزئیات مات به کار می رود. نخست با استفاده از قلموی خیس بخش هایی از کاغذ را خیس کرده، سپس بوسیله قلمو کمی رنگ به آن زمینه اضافه می کنیم زیرا این پس زمینه خیس به حرکت روان و یکنواخت رنگ روی صفحه کمک می کند و در مدت زمانی رنگ، در سطح کاغذ پخش می شود. بعداز خشک شدن صفحه می توان به ایجاد نقش های اصلی پرداخت.
2- روش قلموی خشک
این تکنیک برای ایجاد طرح هایی مانند علف ها، انعکاس نور بر سطح آب و مواردی مشابه به کار می رود. برعکس روش خیس در خیس، قلمویی با حداقل رطوبتی که به رنگ آغشته است را بر سطح کاملا خشک کاغذ می کشند. برای ایجاد بهتر این تکنیک باید از کاغذهای بافتدار مانند کاغذ سرد فشرده Cold press یا کاغذ زبر Rough استفاده کرد.
3- روش برداشتن رنگ با قلمو
این تکنیک برای ایجاد طرح هایی مانند ابر در آسمان به کار می رود. به آن علت که رنگ های آبرنگ محلول در آب هستند قابلیت برداشته شدن را از روی کاغذ دارند.
اگر کاغذ خیس باشد، بوسیله قلموی خشک و دستمال یا حوله خشک رنگ بخش مورد نظر را از روی کاغذ بر می داریم.
اگر کاغذ خشک باشد بوسیله قلموی تمیز و خیس آن را مرطوب کرده و بعد به وسیله دستمال یا حوله خشک رنگ را از روی کاغذ بر می داریم.
معمولا این روش برای رنگ های قوی مانند آبی تالو ، آلیزارین و انواع طیف قرمز استفاده می شود.
4- روش نمک
این تکنیک ساده و موثر برای ایجاد طرح هایی مانند دشت های پراز گل، زمین های برفی و برگ درختان و رفع سادگی زمینه نقاشی به کار می رود. روش نمک بدین شکل عمل می کند که پس از پاشیده شدن نمک برروی سطح رنگ شده خیس، بلورهای نمک، رنگ را از خود رانده و سبب می شوند لکه های روشن ایجاد شوند.
5- روش مشما
از آنجاییکه که این تکنیک به دو صورت مشمای کشیده و مشمای مچاله به کار می رود:
از تکنیک مشمای کشیده برای ایجاد طرح های صاف و صیقلی مانند سطح آب و یخ استفاده می کنند.
از تکنیک مشمای مچاله برای ایجاد طرح هایی مانند کوه و صخره به کاربرده می شود.
در این روش چنین عمل می شود که، خلق بافت با مشما بوسیله انتقال رنگ با قلمو بر سطح مشما و سپس انتقال رنگ از مشما برروی کاغذ انجام می شود.
6- روش الکل
این تکنیک برای ایجاد اشکال دایره ای شکل و نامنظم استفاده می شود. بعد از ریختن و پاشیده شدن الکل برروی کاغذ خیس، الکل آب را دفع می کند و باعث ایجاد اشکال نامنظم می شود. البته می توان الکل را اسپری کرد اما بافت ظریف تری ایجاد می کند.
زمان مناسب برای استفاده از این تکنیک وقتی است که، کاغذ هنوز خیس باشد و در خشش رنگ درحال از بین رفتن باشد.
7- روش اسپری کردن آب
این تکنیک برای ایجاد طرح های غیرقابل پیش بینی به کار می رود. برای ایجاد دوایری با رنگ روشن تر و با سایزهای مختلف، می توان قطرات آب را به طرح خشک شده اضافه کرد تا براثر پس زدن رنگ بوسیله قطرات، اشکال به وجود آیند.
8- روش پاشیدن رنگ
این تکینیک برای ایجاد طرح پیش زمینه در طرح های انتزاعی و در سبک آبستره به کار می رود. در این روش ازیک قلمو ضخیم و یایک مسواک قدیمی آغشته به رنگ، برای پاشیدن رنگ برروی صفحه استفاده می کنند.
9- روش نقاشی با اسفنج
این تکنیک برای کشیدن شاخ و برگ درختان، طرح دیوارهای قدیمی و شن و ماسه به کار می رود. دراین روش اسفنج را آغشته به رنگ کرده و با آن طرح را روی کاغذ خشک منتقل می کنند.
10- روش شابلون
این تکنیک برای ایجاد بافت های مختلف روی کاغذ به کار می رود. در این روش از هر شی مانند مهرهایی با جنس سیب زمینی،چوب،فوم و … می توان به عنوان شابلون استفاده کرد؛ ولی قسمت هایی از کاغذ سفید باقی می ماند.
11- روش مداد شمعی
این تکنیک برای سفید یا رنگی کردن قسمت ظریفی از زمینه به کار می رود. نخست قسمت های موردنظر را بوسیله مداد شمعی رنگ کرده و بعد همه صفحه را رنگ می کنند. در این روش مداد شمعی مانع رنگ خوردن قسمت مورد نظر شده و نیاز به دورگیری طرح را از بین می برد.
12- روش خراشیدن رنگ
این تکنیک محبوب برای ایجاد قسمت های تیره تر به کار می رود. وقتی کاغذ مرطوب است به راحتی می توان سطح آن را خراش داد که این کار باعث پاره شدن سطح نرم می شود. قسمت خراش خورده، آبرنگ را زودتر از قسمت های سالم کاغذ جذب می کند. درنتیجه رنگ دانه های بیشتری در آن قسمت جمع شده و این باعث تیره تر شدن آن بخش می شود.
از هر شی نوک تیزی مانند انتهای دسته قلمو، سوزن، نوک کاردک نقاشی ویا ناخن می توان برای خراشیدن کاغذ استفاده کرد.
13- روش چسب میسکیت (ماسک مایع)
این چسب در برابر آبرنگ مقاومت دارد وبه عنوان ماسک به کار می رود. چسب قسمت هایی را که نمی خواهیم رنگ بخورد را می پوشاند. سپس زمینه را رنگ کرده و بعد از خشک شدن طرح، بوسیله پاک کن معمولی لایه چسب را از روی کاغذ برداشته و قسمت مورد نظر را به رنگ دلخواه درمی آوریم. البته باید در نظر بگیرید که هرچه زمان ماندن چسب برروی کاغذ طولانی تر باشد پاک کردن آن سخت تر خواهد شد.
ویژگی آبرنگ چیست؟
از ویژگی آبرنگ می توان شفافیت رنگدانه ها، سفیدی کاغذ و تنوع بسیار زیاد رنگ های آبرنگ نام برد. با ترکیب رنگ های آبرنگ، می توان تصاویری سریع ولی در عین حال زیبا، بدیع، پویا و فریبنده خلق کرد.
مداد آبرنگی چیست؟
مداد آبرنگی ، مداد رنگی است که می توان با قلمو مرطوب، رنگ آن را مانند آبرنگ برروی کاغذ پخش کرد؛ با این تفاوت که، نقاشی هم حالت آبرنگ را دارد و هم رد مدادرنگی در آن دیده می شود.
